Het Zweefvliegtuig

Ka8-b in glas in lood

De Ka-8 is een eenpersoons zweefvliegtuig. Het is ontworpen door Rudolf Kaiser en gebouwd door Alexander Schleicher. De type aanduiding Ka staat dan ook voor de eerste twee letters van Rudolf Kaiser.

De Ka-8 is een zeer succesvolle overgangstrainer, bedoeld om solisten hun opleiding op laten doorlopen. De Ka-8 werd vaak gebruikt in combinatie met de ASK 13. Beide vliegtuigen zijn van “hout” en sluiten qua vliegeigenschappen goed op elkaar aan. Tegenwoordig worden er alom “plastic” opleidings- en overgangstrainers gebruikt, waardoor de rol van de Ka-8 steeds minder wordt.

De Ka8-b met werknummer 8555 (bouwjaar 1966) is door mij tot “Kunstwerk in Glas in Lood” getransformeerd. Vanaf haar eerste vlucht op 8 maart 1966 (mijn 19e verjaardag) tot en met het jaar 1998 heeft het in Zwitserland bij de Segelfluggruppe Zurich onder registratie HB-840 in totaal 3293 starts gemaakt en 2574 uur:10 minuten gevlogen. In 1998 is het naar Duitsland verkocht en geregistreerd onder D-6112. Het vliegtuig heeft onder deze registratie nimmer gevlogen. Tijdens de transformatie naar “Kunstwerk in Glas in Lood” heeft het de fictieve registratie PH-4766 gekregen hetwelk verwijst naar Nederland en onze geboortejaren (1947 en 1966). Doel is de Nederlandse overheid te vragen de registratie PH-4766 t.z.t “over te slaan” en dus niet te benutten.

Het idee

Het idee om een KA8-b in een “Kunstwerk in Glas in Lood” te transformeren ontstond toen ik de volledig ontmantelde romp van de Ka8-b met registratienummer PH-444 aantrof op een aanhanger met oud ijzer. Ik mocht deze romp meenemen. Er zijn maar weinig foto’s van dit toestel beschikbaar. Het frame – gemaakt van ijzeren buizen in een vakwerkconstructie welke met linnen wordt bespannen – leende zich naar mijn oordeel prima om er een “Glas in Lood” Kunstwerk van te maken. Nu had ik op dat moment geen enkel idee hoe ik dat zou kunnen realiseren. Een basiscursus “Glas in Lood zetten” moest uitkomst bieden. Zo gezegd zo gedaan. Na deze 1-daagse cursus is het werk begonnen. Omdat ik alleen de kale romp ter beschikking had ging ik op zoek naar alle ontbrekende delen en onderdelen. Vleugels, Stabilo en Kielvlak zijn gemaakt van hout en ook met linnen bespannen en geschilderd. De zoektocht was er een naar spelden in hooibergen. Er moest een ander plan worden gemaakt.

Het plan

Als de gewenste onderdelen moeilijk of niet afzonderlijk te verkrijgen zijn moest maar eens gezocht worden naar een andere – volledig in takt zijnde – Ka8b. Deze zoektocht resulteerde in de aankoop van de Ka8-b met registratie D-6112. Het toestel stond te koop in Goslar – Duitsland en is volledig in takt. Wellicht zou het nog eens als Kunstwerk vliegen en daarna in een WorldTour over de hele wereld te bezichtigen zijn? Op 3 oktober 2015 is het toestel naar Nederland gehaald en zijn de definitieve werkzaamheden begonnen. Om het Kunstwerk na realisatie (op zeer geringe hoogte) te kunnen laten vliegen is het van groot belang dat het zwaartepunt van het vliegtuig als gevolg van de transformatie in Glas in lood niet of niet noemenswaard zou verplaatsen. Daarnaast zal het totaalgewicht van het toestel door het Glas en Lood aanzienlijk stijgen. Deze gewichtsvermeeerdering dient binnen aanvaardbare grenzen te blijven opdat een beperkte verhoging van de startsnelheid toch tot een veilige “Lift Off” kan leiden. Het nodige rekenwerk is daarom verricht.

Realisatie

Het totale project zal naar raming voor de eerste fase ongeveer 2000 uren arbeid vragen. Dat is ongeveer 15 maanden werk. De eerste fase bestaat uit het zoveel mogelijk transparant maken van het toestel door gebruik te maken van Glas in Lood voor de romp en – in verband met de vliegeigenschappen en gewicht – polyester folie voor Vleugels, Stabilo en Kielvlak. Ook in deze delen zal het concept van “Glas in Lood” zichtbaar zijn. Doel is het publiek de werking van alle systemen in een (zweef-) vliegtuig zowel binnenin als van buitenaf te kunnen laten zien en de Kunst en het Vliegen te combineren. Belangstellend publiek mag onder strikte begeleiding zelf in de cockpit plaatsnemen en de Kunst beleven. Alle organen kunnen en mogen worden bediend. De tweede fase bestaat uit Vliegen. Het ligt in de bedoeling het Kunstwerk na de eerste Presentatie in mei 2017 werkelijk te laten vliegen. Bij de realisatie is met alle factoren rekening gehouden. De veiligheid spreekt daarbij een uitermate belangrijke rol. Het zou voor de eerste keer zijn dat een Kunstwerk in Glas in Lood vrij in het luchtruim zou verblijven en daarna netjes landt. Een driedimensionaal functionerend Kunstwerk in Glas in Lood is geboren. De derde fase is een Worldtour. Het zou fantastisch zijn wanneer de PH-4766 op vele luchthavens over de hele wereld zou worden tentoon gesteld. In de bouwfase is het toestel al eerder tentoon gesteld tijdens internationaal glasexpositie “Glasrijk Tubbergen” eind september begin oktober 2016.

Presentatie

Tijdens “Kunst om Dalfsen” op 6 en 7 mei 2017 werd het Kunstwerk officieel aan het publiek gepresenteerd. Op 6 mei 2017 werd om 21.30 uur – in donker – met muziek, licht en wolken een “special presentation” uitgevoerd. Bij deze presentatie was de passende muziek leidend.